De fiscale aspecten van de natuurlijke verbintenis (Vp-Bulletin 2024/43)

20-01-2025 | Categorie: Literatuur

De laatste tijd komt de vraag steeds vaker op in hoeverre fiscale wetgeving rechtmatig is in de zin van bijvoorbeeld internationale verdragen. Ook op het vlak van natuurlijke verbintenissen is de rechtmatigheid van de wetgeving ter discussie gesteld. Relatief recent heeft de Hoge Raad een interessant arrest gewezen over de vraag of het in strijd is met het discriminatieverbod en het gelijkheidsbeginsel dat de natuurlijke verbintenis alleen is vrijgesteld van schenkbelasting en niet van erfbelasting. In dit artikel gaan de auteurs nader in op dit arrest. Daarnaast heeft dit artikel tot doel om het ‘concept’ van de natuurlijke verbintenis in de Successiewet te verduidelijken aan de hand van jurisprudentie. De auteurs gaan in op de vraag wanneer sprake is van een schenking in de Successiewet. Vervolgens gaan zij in op de definitie van en de voorwaarden voor een natuurlijke verbintenis alsmede de fiscale aspecten van de natuurlijke verbintenis. Vervolgens gaan zij nader in op het arrest van de Hoge Raad waarin – onder meer – gesteld werd dat de schenkingsvrijstelling voor de natuurlijke verbintenis in strijd zou zijn met het discriminatieverbod zoals neergelegd in internationale verdragen en het gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijk bestuur.
Een natuurlijke verbintenis die wordt voldaan krachtens erfrecht is geen verkrijging die kan vallen onder de schenkingsvrijstelling voor natuurlijke verbintenissen. Een andere uitleg is op grond van de huidige wet niet mogelijk, zo concludeert ook de Hoge Raad. Dit neemt niet weg dat de praktijk van dit arrest kan leren. In uitzonderlijke gevallen kan bij een dringende morele verplichting nog steeds een beroep worden gedaan op de vrijstelling voor natuurlijke verbintenissen als hieraan tijdens leven uitvoering wordt gegeven. Daarbij is het van belang dat de dringende morele verplichting niet ziet op levensonderhoud na het overlijden van de schenker. Als dit niet mogelijk is, dan geniet het vanuit fiscale optiek de voorkeur om de schenking anders vorm te geven, bijvoorbeeld door het jaarlijks schenken van de algemene vrijstelling.

Wanneer u een abonnement heeft op Vp-Bulletin via Kluwer Inview, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel Vp-Bulletin 2024/43.