Testamenten op de valreep (Vp-Bulletin 2024/37)

27-09-2024 | Categorie: Literatuur

Het maken van een testament wordt nog wel eens op de lange baan geschoven. Op het sterfbed moet dan in allerijl een testament worden gemaakt. Hoe loopt het na overlijden juridisch af met deze ‘testamenten op de valreep’? Een beknopte beschouwing over hoe dit na overlijden nog kan worden ‘rechtgezet’, mede aan de hand van recente jurisprudentie en Kamervragen.
Het is dan maar de vraag of er nog voldoende wilsbekwaamheid aanwezig is voor het maken van een testament. Als de notaris twijfelt over de wilsbekwaamheid is deze tuchtrechtelijk ‘beschermd’ om dan toch vanwege de spoedeisendheid het testament met de testateur te ondertekenen. Belanghebbenden kunnen na het overlijden alsnog een civiele procedure starten om het testament vanwege het ontbreken van de wilsbekwaamheid nietig te laten verklaren.
Of de erflater was al wel met de notaris aan een testament begonnen maar het concept daarvan werd nooit ondertekend. Er is dan geen ‘officieel’ testament. Als iemand al wel is gestart met het maken van het testament maar het blijkt na overlijden nog niet te zijn ondertekend, dan is de vraag wie daar weet van heeft. Een belanghebbende die het concepttestament in de papieren c.q. de computer van de erflater vindt, kan een civielrechtelijke procedure starten om de rechter te vragen om het concepttestament aan te merken als de uiterste wil van erflater. Tot voor kort leek dit niet een succesvolle procedure, maar gezien een recente uitspraak kan dat wel het geval zijn als de rechter met volstrekte zekerheid kan vaststellen dat het concepttestament de ware wil van erflater bevat.
Hoewel belanghebbenden na het overlijden uiteindelijk met een gang naar de rechter een ‘eind goed, al goed’ kunnen bereiken, behoeft het weinig betoog dat het beter is tijdig een testament te maken. In de praktijk zijn adviseurs actief bezig om hun cliënten hierop te wijzen. Desondanks wordt het maken van een testament soms toch op de lange baan geschoven. Dat is alleszins begrijpelijk: behalve dat testateurs worden geconfronteerd met hun sterfelijkheid vinden ze het vaak moeilijk om een ‘goede’ beslissing over hun testament te nemen.

Wanneer u een abonnement heeft op Vp-Bulletin via Kluwer Navigator, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel Vp-Bulletin 2024/37.