Komt een vereffenaar bij de notaris (WPNR 2024/7471)

27-09-2024 | Categorie: Literatuur

De vereffenaar van nalatenschappen heeft een tweeledige taak. Hij moet de nalatenschap als een goed vereffenaar beheren en vereffenen. Vereffenen houdt onder meer de bevoegdheid in om over goederen van de nalatenschap te beschikken. Interessant is de vraag of de vereffenaar ook bevoegd is om goederen te verkopen als de verkoop niet nodig is om schulden te voldoen of als hij niet heeft overlegd met de erfgenamen. In dit artikel wil de auteur laten zien dat de vereffenaar ook in dat geval bevoegd is om goederen van de nalatenschap te verkopen. Vervolgens onderzoekt hij de verkoop van bijvoorbeeld een woning, waarbij de notaris betrokken raakt voor de levering en besteedt hij aandacht aan diens zorgplicht.
De vereffenaar is bevoegd om goederen te verkopen als de verkoop niet noodzakelijk is om schulden te voldoen. Dat is uitdrukkelijke de bedoeling geweest van de wetgever. Verkoop door de vereffenaar kan namelijk ook plaatsvinden in het kader van zijn beheerstaak. Beheer sluit verkopen geenszins uit en de redenen voor verkoop kunnen divers zijn. De vereffenaar zal de verkoop goed moeten kunnen verantwoorden om aansprakelijkheid voor eventuele schade te voorkomen. Willekeurig verkopen is daarom niet aan te raden. Wanneer een notaris bij zo’n verkoop betrokken raakt, is het van belang dat hij de bevoegdheden van de vereffenaar goed in beeld heeft en niet onnodig voor de kar gaat liggen. Hij moet marginaal onderzoek doen naar de beweegredenen van de vereffenaar voor de verkoop. Bij evident onrechtmatig handelen moet de notaris dienstweigeren. Bij een verkoop die niet evident onrechtmatig is (waarvan de notaris niet wist van het onrechtmatige karakter en ook niet daarvan behoorde te weten), is er in beginsel geen reden voor de notaris om zijn dienst te weigeren. Zijn extra taak is het dan nog om uit zorgvuldigheid de vereffenaar te belehren over de mogelijkheid voor de erfgenamen en schuldeisers om rechtsvorderingen in te stellen, en de gevolgen voor de vereffenaar wanneer zo’n actie slaagt.
Met het onderscheid tussen de interne en externe bevoegdheden nog eens in beeld gebracht, moeten vereffenaars en executeurs met een gerust hart naar de notaris kunnen gaan. De notaris kan immers, ook met een gerust hart, stroefheid door al te grote voorzichtigheid voorkomen en het rechtsverkeer efficiënt, effectief en ordelijk bevorderen.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel WPNR 2024/7471.