De breukdelengemeenschap uitgekristalliseerd (WPNR 2024/7466)

29-07-2024 | Categorie: Literatuur

Op 16 februari 2024 heeft de Hoge Raad een belangrijk arrest gewezen over het aangaan van een huwelijksgemeenschap met ongelijke breukdelen (90%-10%), waarbij de partner die tot 10% van de gemeenschap gerechtigd was, (vrij) korte tijd daarna is overleden. In deze zaak nam de inspecteur verschillende standpunten in op grond waarvan een belastbare verkrijging voor de Successiewet 1956 aanwezig zou zijn voor zover de langstlevende krachtens huwelijksvermogensrecht meer verkreeg dan de helft van de huwelijksgemeenschap. Uiteindelijk oordeelt de Hoge Raad echter in het voordeel van belanghebbende. De auteurs bespreken (drie) rechtsvragen: het schenkingsvraagstuk bij (aangaan of) wijzigen van huwelijkse voorwaarden, de toepassing van het leerstuk van fraus legis, en de reikwijdte van art. 11 lid 2 en 4 SW.
Dat in onderhavige zaak geen schenking is aangenomen, kunnen de auteurs op grond van staande jurisprudentie van de Hoge Raad volgen. Het door de Hoge Raad voor het leerstuk van fraus legis gegeven bewijscriterium ‘zo goed als zeker’, werpt een (zeer) hoge bewijsdrempel op voor de inspecteur. Dat de Hoge Raad geoordeeld heeft dat aan een fictieve erfrechtelijke verkrijging op grond van art. 11 lid 4 SW niet wordt toegekomen, kunnen de auteurs – bij gebreke van aanwijzingen in de parlementaire geschiedenis hieromtrent en een bewuste keuze voor ‘meer dan de helft’ – niet volgen. Gelet op de uitkomst van deze procedure zou het hen niet verbazen als de wetgever (opnieuw) wettelijke maatregelen zou voorstellen omtrent de schenkingsaspecten van het aangaan of wijzigen van huwelijksvoorwaarden. Het onderhavige oordeel van de Hoge Raad verduidelijkt dat de inspecteur op grond van het huidige wettelijke instrumentarium slechts zeer beperkt beschikt over mogelijkheden om daartegen op te treden. In elk geval heeft de staatssecretaris van Financiën zich omtrent het onderhavige arrest tot op heden in het geheel niet uitgelaten.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel WPNR 2024/7466.