Huwelijksvermogensrechtelijke bedingen en quasi-legaat (WPNR 2023/7422)

01-08-2023 | Categorie: Literatuur

De auteur schreef meer dan twintig jaar geleden dat het hem zou niet bevreemden indien voor Boek 4 BW ook het finale wederkerige verrekenbeding als een quasi-legaat gezien zal worden, met name gelet op de strekking van de quasi-legaatregeling. Voor de onderhavige problematiek op het snijvlak van het contractenrecht, relatievermogensrecht en erfrecht zijn drie van de vier in de wet geduide quasi-legaten van belang. Deze quasi-legaten worden ‘aangemerkt als een legaat ten laste van de gezamenlijke erfgenamen’. Niet voor alle onderdelen van het erfrecht maar voor de leerstukken inkorting en vermindering en – in bepaalde mate – voor de vereffening en de andere wettelijk rechten. De fictie brengt in grote lijnen het volgende met zich mee: we moeten doen alsof hetgeen waartoe het contract bij overlijden verplicht, zou zijn vormgegeven als legaat en vervolgens bezien wat alsdan de gevolgen zouden zijn geweest op de genoemde onderdelen.
De recente uitspraak van de Hoge Raad sterkt de auteur in de gedachte dat ook het alsof-beding louter werkend bij overlijden onder het quasi-legatenregime kan vallen. Op de eerste plaats blijkt uit het arrest dat men niet al meteen ontsnapt aan het quasi-legatenregime louter op de grond van het feit dat er sprake is van een huwelijksvermogensrechtelijk beding. Bovendien leert de uitspraak van de Hoge Raad ons iets over de vraag of het uitmaakt dat een alsof-beding niet louter werkt bij overlijden, maar ook bij scheiding. Wil men een economische gemeenschap invoeren die geen quasi-legaat is op het moment van overlijden dan dient men het verrekenbeding anders in te kleden en verrekening van dag tot dag mogelijk te maken. Notarissen zullen daarom vandaag de dag bij de boedelafwikkeling met een alsof-beding twee sommetjes maken.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel WPNR 2023/7422.