Familiebegrippen in de Successiewet: het gemis van eenduidige definities (Vp-Bulletin 2023/51)

23-01-2024 | Categorie: Literatuur

In de Successiewet worden in diverse artikelen de begrippen “kind(eren)”, “kleinkinderen”, “ouders” en “afstammelingen” gehanteerd. Zo geldt (i) een verlaagd tarief voor “afstammelingen” (ii) een verhoogde vrijstelling voor erfrechtelijke verkrijgingen verkregen door “kinderen”, “kleinkinderen” en “ouders” en (iii) een verhoogde vrijstelling voor schenkingen ontvangen door een “kind” van de “ouders”. Wie zoekt naar een definitie van deze begrippen, dient naast de fiscale wettenbundel ook het Burgerlijk Wetboek te raadplegen. De uitkomst van deze zoektocht: een gebrek aan (eenduidige) definities, verspreid over verschillende wetten. In dit artikel bespreken de auteurs de definities van voornoemde begrippen en de invloed hiervan op de uiteindelijk verschuldigde schenk- of erfbelasting.
Het gebrek aan aansluiting tussen de verschillende civiele en fiscale begrippen die ouder-kindrelaties pogen te duiden, laat ruimte voor discussie over de exacte reikwijdte van deze begrippen. Het BW hanteert juridisch bloedverwantschap als uitgangspunt voor familierechtelijke betrekkingen en kent een uitbreiding voor erkenning en adoptie. Daardoor is biologisch bloedverwantschap niet noodzakelijk de basis voor een familierechtelijke betrekking ofwel juridisch bloedverwantschap. Binnen de fiscale wetten worden de begrippen “kind(eren)”, “kleinkinderen”, “ouders” en “afstammelingen” gehanteerd, die verwijzen naar bloed- en aanverwantschap. Dit leidt tot een aantal opmerkelijke afwijkingen. De wet bestaat dus uit een wirwar aan definities met complexe uitwerkingen in de praktijk. Gelet op de toenemende complexiteit van de samenleving en familieverhoudingen, is het niet ondenkbaar dat in toenemende mate leef- en gezinsvormen zullen ontstaan die in nóg mindere mate in de huidige wetgeving passen.

Wanneer u een abonnement heeft op Vp-Bulletin via Kluwer Navigator, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel Vp-Bulletin 2023/51.