Enkele civiel- en fiscaalrechtelijke (on)duidelijkheden omtrent vergoedingsrechten in het huwelijksvermogensrecht (KWEP 2023/17)

19-01-2024 | Categorie: Literatuur

De problematiek omtrent de civiele en fiscale behandeling van vergoedingsrechten in het huwelijksvermogensrecht blijft de gemoederen bezighouden. De laatste jaren is er veel jurisprudentie van de Hoge Raad verschenen waarin onduidelijkheden rondom de civiele behandeling van één of meer aspecten van de vergoedingsrechten een rol hebben gespeeld. Denk bijvoorbeeld aan de vraag of de wettelijke regeling inzake vergoedingsrechten uit boek 1 Burgerlijk Wetboek ook – al dan niet analoog – van toepassing is op informeel samenwoners, de vraag of de rechtsvordering die als gevolg van een vergoedingsrecht ontstaat voor verjaring vatbaar is, de stelplicht en de bewijslastverdeling voor het aantonen van het bestaan van een vergoedingsrecht, de vermengingsproblematiek waardoor mogelijk vergoedingsrechten kunnen ontstaan en de uitleg van een ‘alsof-beding’ in huwelijkse voorwaarden waardoor er in een situatie waarin echtgenoten in koude uitsluiting zijn gehuwd mogelijk zogenaamde ‘pseudo-vergoedingsrechten’ kunnen ontstaan. Hoewel de jurisprudentie van de Hoge Raad meer duidelijkheid schept over bovengenoemde problemen, blijven er nog meerdere civielrechtelijke vraagpunten over. Daarnaast zijn er ook diverse fiscale onduidelijkheden omtrent de behandeling van de vergoedingsrechten.
De auteurs besteden in het bijzonder aandacht aan de vermengingsproblematiek en de bewijslastverdeling die lijkt te verschillen naargelang een echtgenoot onder uitsluitingsclausule verkregen privégelden stort op een privébankrekening dan wel een gemeenschappelijke bankrekening. In de besproken uitspraken spelen diverse civielrechtelijke leerstukken een rol, namelijk de leerstukken van de vergoedingsrechten, de werking van een uitsluitingsclausule en de vraag wanneer er sprake is van vermenging van privé- en gemeenschapsgelden. Indien het geld op een gemeenschappelijke bankrekening gestort wordt, kan er vermenging plaatsvinden waardoor er een vergoedingsrecht ontstaat. Over de vraag of vermenging optreedt, wordt echter ook anders gedacht. In dit verband hebben de auteurs de traditionele en de alternatieve visie besproken. Dit heeft gevolgen voor de bewijslastverdeling met betrekking tot het ontstaan en de hoogte van het vergoedingsrecht.
Men kan niet volstaan met het opnemen van een uitsluitingsclausule ter zake een gift of een uiterste wilsbeschikking. De verkrijger dient duidelijk geadviseerd te worden over het feit dat een goede administratie van belang is bij zowel een onverhoopte echtscheiding als voor het bepalen van de omvang van de nalatenschap. Hier ligt volgens de auteurs een taak voor de estate planner om cliënten hierover actief te adviseren.

Wanneer u een abonnement heeft op KWEP via Kluwer Navigator, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel KWEP 2023/17.