Remedies voor de legitimaris die met een stichting wordt geconfronteerd (FTV 2023/27)

01-12-2023 | Categorie: Literatuur

Forced heirship is de internationale vakterm die vaak wordt gebruikt om regels mee aan te duiden die bepaalde personen een erfrechtelijke positie geven die een erflater niet bij uiterste wil kan uitsluiten. De regeling van de legitieme is in het Nederlandse recht een voorbeeld van een dergelijke regeling. Desalniettemin kan het verlangen van een toekomstige erflater om legitimarissen te benadelen zodanig zijn dat naar manieren wordt gezocht om dit te bewerkstelligen. Een van de producten die de (internationale) estateplanningspraktijk aanbiedt is gericht op het buitenspel zetten van legitimarissen. Het is niet gezegd dat de legitimaris met lege handen staat als van een structuur gebruik is gemaakt die tot doel heeft om de boedel zo klein mogelijk te maken. In dit artikel beschrijft de auteur een aantal mogelijkheden die de legitimaris heeft om zijn rechtspositie te beschermen.
Hof Den Haag heeft in en recente uitspraak het belang van de legitimaris beschermd door het vermogen van een stichting te vereenzelvigen met de nalatenschap van een erflaatster. De Hoge Raad is terughoudend met het toepassen van het leerstuk van de vereenzelviging. Uit de jurisprudentie van de Hoge Raad is op te maken dat de Hoge Raad de voorkeur geeft aan het oplossen van misbruik van identiteitsverschil langs de weg van de onrechtmatige daad, waardoor het vanuit juridisch dogmatisch oogpunt meer verstrekkende middel van de vereenzelviging niet hoeft te worden gebruikt. Wellicht valt er iets voor te zeggen dat daar waar met het mindere het doel kan worden bereikt niet het meerdere van stal moet worden gehaald. Maar uit de analyse van alle stappen die moeten worden doorlopen voordat de legitimaris een beroep kan doen op een actie uit onrechtmatige daad blijkt dat er aardig wat horden moeten worden genomen voordat de legitimaris zijn belang beschermd weet. Daarnaast wijst de auteur op de weg die in de literatuur is gewezen om het probleem aan te vliegen via het leerstuk van misbruik van bevoegdheid. Dat heeft als voordeel dat de terughoudendheid die de Hoge Raad betracht bij het toepassen van het leerstuk van vereenzelviging en de diverse horden die de eiser moet nemen bij het instellen van een actie uit onrechtmatige daad worden vermeden.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel FTV 2023/27.