Vergoedingsrechten in het relatievermogensrecht deel I en II (FTV 2023/31 en 34)

20-12-2023 | Categorie: Literatuur

Geschillen met betrekking tot vergoedingsrechten in het relatievermogensrecht zijn complex. Het relatievermogensrecht omvat het vermogensrecht dat geldt tussen: echtgenoten, zij die een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan en formeel en informeel samenlevenden. Er dient onderscheid te worden gemaakt tussen vergoedingsrechten die zijn gebaseerd op het algemene vermogensrecht en het huwelijksvermogensrecht.
Als de partners gaan uit elkaar, dan komt de vermogensrechtelijke afwikkeling aan de orde. Het is te verwachten dat geschillen met betrekking tot vergoedingsrechten zullen toenemen aangezien de wettelijke beperkte gemeenschap van goederen uitgaat van tenminste drie vermogens: het voorhuwelijkse vermogen van de man, van de vrouw en van de gemeenschap.
Soms is er naast die drie vermogens nog sprake van een eenvoudige of vrije gemeenschap tussen de echtgenoten, bijvoorbeeld een woning die bij huwelijkse voorwaarden van de boedelmenging is uitgesloten. Vermogensmutaties kunnen zich direct na het huwelijk gaan voordoen en wie houdt dan de administratie van al die vermogensverschuivingen bij?
Op vergoedingsrechten is in beginsel het algemene vermogensrecht van toepassing, de redelijkheid en billijkheid kunnen een vergoedingsrecht beperken. Privévermogen is vaak verdampt door betaling van de kosten van de huishouding. Het leerstuk van de kosten van de huishouding gaat over de draagplicht. De termijn dat een partner zijn vordering ter zake op de ander kan verhalen is beperkt in duur. Als de partner de kosten van de huishouding moest betalen, dan heeft hij voldaan aan een verplichting. In de visie van de Hoge Raad is het dan niet relevant of de partner een vergoedingsrecht heeft want hij heeft voldaan aan een verplichting.
Het berekenen van een vergoedingsrecht op basis van de beleggingsleer is niet eenvoudig. Partners doen er verstandig aan er bij vermogensmutaties een goede administratie op na te houden en duidelijk overeen te komen wat de rechten en verplichtingen zijn. Bij de pseudogemeenschap is het bij gebreke van een duidelijke regeling in de huwelijkse voorwaarden een kwestie van uitleg of echtgenoten ook een vergoedingsrecht zijn overeengekomen. De civiele jurist moet niet vergeten te denken aan de mogelijk fiscale gevolgen van vergoedingsrechten. Kort en goed, er is sprake van een complexe materie die een bron van conflicten kan zijn in een echtscheidingsprocedure.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel FTV 2023/31 en 2023/34.