Het fideicommis en de legitieme portie: verwerping, cautio Socini, aanvullende legitieme en inkorting (FTV 2022/39)

31-01-2023 | Categorie: Literatuur

In de (notariële) praktijk komen veel testamenten voor waarin een fideicommis (tweetrapsmaking) is opgenomen. Dit kan leiden tot diverse complicaties als door kinderen van de testateur een beroep wordt gedaan op de legitieme portie. In dit artikel doet de auteur een aantal suggesties hoe de testateur hiermee rekening kan houden bij het opstellen van het testament. De gevolgen van een beroep op de legitieme portie in een dergelijke situatie worden verder onderzocht en ook hoe daar met een cautio Socini en een inkortingsregeling invloed op uit te oefenen is. Ook wordt onderzocht hoe bij verwerping en de toepassing van een cautio Socini plaatsvervullings- en aanwasregelingen werken. Nadat het eerdere onderzoek is samengevat en aanvullende opmerkingen zijn gemaakt, wordt ingegaan op de verwerpingslegitieme. Daarna wordt onderzocht welke uitwerking een cautio Socini heeft bij een fideicommis. Vervolgens ontwerpt de auteur  enkele inkortingsregelingen bij de aanvullende legitieme, zowel voor de situatie dat wel als voor de situatie dat geen sprake is van een langstlevende die beschermd wordt tegen directe opeising van de legitieme. Afgesloten wordt met een conclusie.
Zowel de verwerpingslegitieme als de aanvullende legitieme roept in het kader van het fideicommis verscheidene vragen op, met name ten aanzien van de inkorting. Aan de hand van een aantal voorbeelden wordt de stof en de problemen en mogelijke oplossingen inzichtelijk gemaakt. Ook de cautio Socini speelt een rol bij de problematiek van de legitieme bij het fideicommis. Hoewel een cautio Socini in de meeste gevallen zal leiden tot een verwerping door de erfgenaam, zal dit na een onbewuste of bewuste aanvaarding nadere vragen oproepen in het kader van de imputatie. Vervelen doet de notariële praktijk zich met het fideicommis in ieder geval niet.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel FTV 2022/39.