Bewind, een verband op goederen dat de bewaking van erfrechtelijke belangen veronderstelt? (WPNR 2022/7380)

24-08-2022 | Categorie: Literatuur

Het is alweer meer dan 20 jaar geleden dat de Hoge Raad een belangrijke uitspraak deed over de werking van de oude variant van art. 4:49 lid 1 BW, te weten art. 4:1043 oud BW. In het artikel uit 2003 is bepaald dat een ten laste van een erfgenaam gemaakt legaat van een bepaald goed, of van een op een bepaald goed te vestigen recht, vervalt indien het goed bij het openvallen van de nalatenschap daartoe niet behoort, tenzij uit de uiterste wil zelf is af te leiden dat de erflater de beschikking niettemin heeft gewild. De Hoge Raad koos met deze uitspraak voor de ‘leer van het vervallen legaat’. De ‘herroepingsleer’ kreeg hiermee geen voet aan de grond. Met deze laatste leer zou het legaat zijn blijven bestaan omdat dan de filosofie is dat nu het niet de erflater in spe zelf is die in actie kwam hij het legaat ook niet fictief herroepen heeft.
Indien een bewindvoerder op de hoogte is van de laatste uiterste wil zou hij zijn beleid daarop in het belang van de testateur kunnen aanpassen en zou hij zoveel mogelijk kunnen voorkomen dat de erfrechtelijke wil van de rechthebbende onbewust en onnodig doorkruist wordt. Mag een bewindvoerder inzage nemen in het Centraal testamentenregister zonder dat de rechthebbende hiertoe uitdrukkelijk volmacht of opdracht heeft gegeven? Voorts komt de vraag op of de bewindvoerder verweten kan worden dat hij geen oog heeft gehad voor het testament van de rechthebbende. Na beantwoording van deze vragen komen enkele vervolgvragen op met name wat betreft de wenselijkheid van een inzagebevoegdheid van een bewindvoerder of een ander.
De erfrechtelijke belangen van (onder meer) degene wiens goederen onder bewind gesteld zijn moeten niet miskend worden. Eerder opperde de auteur al om de rechter die machtiging voor bepaalde rechtshandeling wordt gevraagd het recht op inzage in CTR en testament te geven. Primair is het evenwel de verantwoordelijkheid van de erflater. Met behulp van de notaris kan men de uiterste wil zo inrichten dat er geanticipeerd wordt op de vervreemding van gelegateerde goederen. Men kan vanzelfsprekend ook uitdrukkelijk aandacht hebben voor de problematiek in het levenstestament.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel WPNR 2022/7380.