Ondernemersvolmacht (FTV 2010/44)

01-07-2017 | Categorie: Literatuur

Voor ondernemers zal de ‘ondernemersvolmacht’ een belangrijk onderdeel zijn van het levenstestament. Onder ondernemersvolmacht willen de auteurs in het verband van het levenstestament verstaan de door de ondernemer verleende volmacht om tijdens zijn leven in bepaalde nader te omschrijven situaties handelend op te treden, zowel direct als indirect, in het belang van de ondernemer en diens onderneming. Een ondernemer kan in vele gedaanten optreden. Vanzelfsprekend zal de inhoud van de volmacht om te beginnen moeten aansluiten bij de vorm waarin het ondernemerschap wordt uitgeoefend. In dit artikel willen de auteurs een aantal zaken uitlichten die voor diverse soorten ondernemers van belang kunnen zijn. Praktische toepasbaarheid staat hierbij voorop. De onderwerpen die aan bod komen, betreffen de vraag of de volmacht herroepelijk of onherroepelijk moet zijn (weliswaar een onderwerp dat niet uitsluitend voor ondernemers van belang is, maar een vraag die met name in ondernemingssituaties nadere aandacht behoeft), de bestuursvolmacht (volmacht door een bestuurder van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bv)) en de stemvolmacht (volmacht door een aandeelhouder van een bv).
Een ruime doorlopende volmacht aan een medevennoot of medeaandeelhouder zal in het algemeen geen specifiek omschreven rechtshandelingen bevatten en reeds daarom niet onherroepelijk kunnen zijn.
In het bestek van dit artikel wordt verstaan onder aandeelhoudersvolmacht de door een van de aandeelhouders in een bv verleende volmacht om zijn belangen als aandeelhouder en de belangen van de onderneming van de vennootschap waarvan hij medeaandeelhouder is te behartigen. Een dergelijke volmacht kan in haar meest verstrekkende vorm de gedaante aannemen van een algemene doorlopende blanco stemvolmacht. Stemrecht zelf is onlosmakelijk verbonden met aandeelhouderschap en kan niet los van het aandeelhouderschap worden overgedragen. Het geven van een volmacht is wel mogelijk nu hiermee het stemrecht van de volmachtgever in stand blijft. Een volmacht zelf heeft immers geen privatieve werking. Voorts dient rekening te worden gehouden met de totale context waarin een doorlopende algemene blanco volmachtverlening zich afspeelt. In de literatuur is wel bepleit dat een algemene doorlopende blanco stemvolmacht in strijd komt met de vennootschapsrechtelijke openbare orde. Bij het verlenen van een aandeelhoudersvolmacht moet worden rekening gehouden met (on)mogelijkheden. Zo dient men bedacht te zijn op beperkingen die in statuten kunnen zijn opgenomen omtrent de vertegenwoordiging van een aandeelhouder bij een algemene vergadering van aandeelhouders.
Bestuursbevoegdheid is een functionele bevoegdheid, gekoppeld aan de functie van bestuurder van een vennootschap. Het doorgeven van deze bevoegdheid via een algemene volmacht aan een niet-bestuurder is daarom niet goed mogelijk. Wel is volmacht van de ene aan de andere bestuurder mogelijk. Een algemene volmacht aan een derde is ook mogelijk indien de statuten daartoe de mogelijkheid openen. De bestuurder blijft uiteraard uit hoofde van zijn functie verantwoordelijk voor de verrichte rechtshandelingen. Overigens dient er rekening mee te worden gehouden dat de algemene vergadering van aandeelhouders zonder problemen en met inachtneming van de formaliteiten een bestuurder kan ontslaan, maar dat de door deze ontslagen bestuurder afgegeven algemene volmacht namens de vennootschap daarmee niet ongeldig wordt.
Belangrijk is in ieder geval om steeds met zoveel woorden te bepalen of de volmacht al dan niet onherroepelijk is, of de volmacht in bepaalde situaties wel of niet eindigt, om welke rechtshandelingen het met name gaat, of de handelingen uitsluitend door de gevolmachtigde verricht moeten kunnen worden, welke specifieke handelingen ten gunste van de gevolmachtigde dan wel derde de volmacht omvat, of de volmacht direct ingaat dan wel op een later te bepalen tijdstip, wanneer de volmacht eindigt, of substitutie is toegestaan.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel FTV 2010/44.