Fundamentele totstandkomingsvereisten en nulliteiten bij de contractuele verdeling van een gemeenschap (FTV 2022/11)

01-06-2022 | Categorie: Literatuur

Voor wie in de rechtspraktijk in aanraking komt met de rechtsfiguur van de verdeling is het van belang zich bewust te zijn van de bijzondere kenmerken van deze rechtsfiguur. Zo wordt – anders dan bij koop – de geldigheid van de titel verdeling mede bepaald door de mate waarin en wijze waarop de deelgenoten daaraan meewerken. Daarnaast lijkt de geldigheid van deze titel mede te worden bepaald door de aard van de verdeelde goederen (al dan niet gemeenschapsgoed). Vanwege deze eigenaardigheden stelt de auteur zich in dit artikel ten doel antwoord te geven op de volgende vragen:

1. Aan welke eisen moet worden voldaan voor de rechtsgeldige totstandkoming van een verdeling?
2. In hoeverre heeft de verdeling rechtsgevolg indien zich de volgende situaties voordoen:

• aan de verdeling werken te weinig deelgenoten mee;
• aan de verdeling werken te veel ‘deelgenoten’ mee;
• bij de verdeling wordt een gemeenschapsgoed overgeslagen;
• een niet-gemeenschapsgoed wordt in de verdeling betrokken.

Voor het antwoord op de vraag welke van de totstandkomingseisen zo fundamenteel zijn dat zij voor de verdeling hebben te gelden als een conditio sine qua non, verkent de auteur eerst deze vereisten. De vereisten met betrekking tot het subject en het object bij verdeling lijken van fundamentele betekenis te zijn. Enerzijds blijkt de wetgever tot uitgangspunt te nemen dat bij schending van deze eisen de verdeling nietig is. Anderzijds wordt de verdeling zo veel mogelijk in stand gehouden, voor zover aan de bedoelde eisen wordt voldaan. Dit resulteert in voorkomende gevallen in een partiële nietigheid van de verdeling. Slechts met betrekking tot dat deel van de verdeling waarbij niet aan de fundamentele totstandkomingsvereisten wordt voldaan, moet het rechtsgevolg aan de verdeling worden onthouden. Denkbaar is dat het ontbreken van rechtsgevolg via conversie kan worden geheeld.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel FTV 2022/11.