Echt gegeven blijft gegeven (VFP 2022/66)

24-07-2022 | Categorie: Literatuur

Kunst is belangrijk om twee redenen. In de eerste plaats zijn mensen geïnteresseerd in kunst omdat ze het mooi vinden. En dat is wellicht de beste reden om kunst aan te schaffen. Daarnaast is kunst op geld waardeerbaar en soms vertegenwoordigt een kunstwerk een grote waarde. Sommige mensen zien kunst als belegging. Juist bij kunst kunnen de emotionele waarde en de economische waarde van een object met elkaar verweven raken. Het is daarom niet verwonderlijk dat over kunstvoorwerpen rechtszaken worden gevoerd.
De meeste adviseurs maken niet dagelijks mee dat hun cliënten kunstwerken willen schenken aan een museum. Toch is het voor de adviseur verstandig om niet alleen oog te hebben voor de fiscale aspecten. Als het museum de ANBI-status heeft, zal de schenking vrijgesteld zijn van schenkbelasting. Het erfrecht is een belangrijk aandachtspunt. Als de schenker nakomelingen heeft, dan hebben die te zijner tijd een legitieme portie in de nalatenschap van de schenker. Voor de bepaling van de omvang van die legitieme portie tellen bepaalde giften mee. Het is dus altijd van belang om te weten wat het te schenken kunstwerk waard is en welk deel die waarde uitmaakt van het totale vermogen. Indien het kunstwerk meer dan de helft van het vermogen vertegenwoordigt, is duidelijk dat de legitieme porties geschonden gaan worden. Maar ook indien de waarde van het kunstwerk lager is, is schending van de legitieme porties mogelijk. Het kan immers gebeuren dat het vermogen van de schenker achteruitgaat. Schending van de legitieme kan in het uiterste geval betekenen dat de legitimarissen te zijner tijd de gift kunnen inkorten. Concreet betekent dat, dat het museum een bedrag aan de legitimarissen zal moeten vergoeden.
Ook zonder dat schending van de legitieme in beeld is, is het verstandig om over de positie van de erfgenamen na te denken. In het ideale geval kunnen zij bij de schenking worden betrokken, zodat de schenking aan het museum een familieaangelegenheid wordt. Toch moet de beschikkingsbevoegdheid en -vrijheid van de juridische rechthebbende niet uit het oog verloren worden.

Wanneer u een abonnement heeft op VFP via Kluwer Navigator, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel VFP 2022/66.