De fideï-commissaire making van het overschot en het testamentair bewind (KWEP 2022/11)

01-07-2022 | Categorie: Literatuur

In dit artikel gaat de auteur nader in op de combinatie making over de hand van het overschot en testamentair bewind. In testamenten wordt nogal eens een tweetrapsmaking gemaakt en niet zelden wordt over de voorwaardelijke making een bewind ingesteld. Dat is een Boek 4-bewind en geen Boek 1-bewind. Die samenloop roept overigens ook diverse rechtsvragen op, maar die blijven hier buiten beschouwing. In dit artikel gaat de auteur eerst – kort – in op de essentialia van de personen in deze beide rechtsfiguren. Voor hem is de vraag of en in hoeverre de rechtspositie van de bezwaarde erfgenaam of legataris te verenigen valt met de instelling van een bewind over die making. Om die reden is het van belang te herkennen wat die beide rechtsfiguren voor die rechtsposities inhouden. Het bewind in het belang van de verwachter komt eveneens aan de orde.
Eerst wordt ingegaan op de mogelijke testamentaire bewinden, die een erflater kan instellen, alsmede op de strekking van ieder van die mogelijke bewinden. Daarna komen de rechtsposities van zowel de bezwaarde erfgenaam als die van de verwachter-erfgenaam aan de orde. Vervolgens wordt stil gestaan bij het recht op de legitieme portie als mogelijke sta-in-de-weg. De legitimaris moet zijn legitieme portie immers vrij en onbezwaard ontvangen. In hoeverre is de rechtspositie van de bezwaarde te verenigen met de instelling van een testamentair bewind?
Op grond van de analyse van de rechtsposities van de betrokken personen meent de auteur dat de fideï-commissaire making van het overschot en het testamentair bewind zijn te combineren, mits het ingestelde bewind er niet toe leidt dat de bezwaarde extern niet meer als de uitsluitend rechthebbende kan worden aangemerkt en/of dat er de facto een bewaarplicht ontstaat. Dat betekent dat het wettelijke uitgangspunt dat de bezwaarde extern de uitsluitend rechthebbende is, kan worden gestroomlijnd met het doeleinde of de doeleinden van het in te stellen bewind. Voor de instrumenterende notaris is dat iedere keer weer maatwerk, maar daarvoor is nou net de deskundigheid van (notariële) erfrechtspecialisten cruciaal.

Wanneer u een abonnement heeft op KWEP via Kluwer Navigator, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel KWEP 2022/11.