De levenstestament-volmacht, altijd met toezicht(houder) (FTV 2021/9)

30-04-2021 | Categorie: Literatuur

Het populaire levenstestament kan niet zonder een adequate regeling van toezicht en van rekening en verantwoording. Vooralsnog in het levenstestament maar het liefst zo snel mogelijk een regeling bij wet.
Dat het levenstestament zich in een steeds grotere populariteit mag verheugen, is algemeen bekend. Notarissen, belastingadviseurs, accountants en banken bevelen hun cliënten het maken van een levenstestament aan. Terecht, want een goed levenstestament geeft de levenstestateur de mogelijkheid de regie te voeren over zijn leven in tijden dat zijn geestestoestand en/of zijn lichamelijke toestand allerlei (fysieke) beperkingen met zich brengen.
De notariële volmacht maakt een heel belangrijk onderdeel uit van het levenstestament. De volmacht kan ingaan op het tijdstip van het verlijden van het levenstestament of op het moment dat de volmachtgever (de levenstestateur) wilsonbekwaam wordt. Omdat de volmacht veelal onbeperkt is en de gevolmachtigde dus aanzienlijke bevoegdheden geeft, ligt het gevaar van misbruik op de loer. Aan het bespreken en verlijden van een levenstestament moeten daarom hoge eisen worden gesteld. Om die reden heeft Hof Amsterdam als hoogste notariële tuchtrechter in een aantal tuchtzaken het vereiste gesteld, dat de auteur duidt als de ‘vier-ogen-regel’.
Hoewel de vier-ogen-regel een essentiële eerste stap is om misbruik van de volmacht tegen te gaan, is dat onvoldoende. Er is meer voor nodig. Er vallen meer dan 30.000 ouderen per jaar ten prooi aan financiële uitbuiting door een bekende. Soms leidt het misbruik van de volmacht zelfs tot gevangenisstraf voor de gevolmachtigde. De randvoorwaarden kunnen nog zo goed geregeld zijn – goede notariële voorlichting en strikte handhaving van de vier-ogen-regel – maar dat voorkomt niet dat de levenstestateur zijn vertrouwen heeft gesteld in een persoon die helaas niet te vertrouwen bleek. Toezicht is volgens de auteur onontbeerlijk. Dat werkt preventief. Het voorkomt – beperkt in ieder geval – niet alleen financieel misbruik, maar zal ook ernstig verstoorde familieverhoudingen na het overlijden van de volmachtgever beperken.
Er zijn verschillende mogelijkheden van toezicht. De auteur volstaat met de stelling dat in ieder levenstestament een toezichthouder of een andere vorm van adequaat toezicht dient te worden opgenomen, alsmede een regeling van de rekening en verantwoording.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel FTV 2021/9.