Erfgenamen, aanvaarding en aansprakelijkheid tijdens beheer en vereffening (WPNR 2021/7317)

10-03-2021 | Categorie: Literatuur

Aan de hand van de bestaande wettelijke regeling, rechtspraak en literatuur wordt in dit artikel ingegaan op een aantal belangrijke aandachtspunten die samenhangen met beheer, aanvaarding en vereffening door erfgenamen, mede in het licht van de positie van de schuldeisers van de nalatenschap. Voor wat betreft de erfgenamen, valt het accent onder meer op de verplichting van de voorlopig erfgenaam en beneficiair erfgenaam tot beheer c.q. vereffening van de nalatenschap, op de gevolgen van een eventuele schending van die verplichtingen en op het mogelijk aansprakelijk worden in eigen vermogen voor de schulden van de nalatenschap. Bij de zuiver aanvaard hebbende erfgenaam wordt ingegaan op de sinds 1 september 2016 bestaande regeling van de stilzwijgende zuivere aanvaarding en wordt bezien in hoeverre de door de wetgever gemaakte scherpe scheiding tussen beheer en beschikking noodzakelijk is. Steeds wordt bij dit alles ook aandacht besteed aan de positie van de schuldeisers van de nalatenschap.
De overgang van het vermogen van de erflater op de erfgenamen gaat gepaard met een beperkte verhaalsaansprakelijkheid van de erfgenamen voor de schulden van de nalatenschap. Het is voldoende als schuldeisers de voorlopig erfgenaam voor hun schade kunnen aanspreken op grond van een schending door de erfgenaam van zijn verplichting tot beheer. Deze schade kan ook op het eigen vermogen van de voorlopig erfgenaam worden verhaald.
Als wettelijk criterium voor een stilzwijgende zuivere aanvaarding geldt een door de erfgenaam “als heer en meester” beschikken over de goederen van de nalatenschap. Na een zuivere aanvaarding kunnen schuldeisers van de nalatenschap zich verweren tegen een verdeling door de erfgenamen door de rechter te verzoeken een vereffenaar te benoemen. Als een verdeling heeft plaatsgevonden en schuldeisers daardoor benadeeld zijn, staat mogelijk een beroep op de Pauliana open mits de schuldeiser binnen een jaar na de verdeling in actie komt. Verder dient te worden aangenomen dat bij de keuze door een schuldeiser zich op het eigen vermogen of de nalatenschap te verhalen, de schuldeiser met inachtneming van de eisen van redelijkheid en billijkheid te werk moet gaan.
Voor de beneficiair erfgenamen wordt geconcludeerd, dat zij ook zonder machtiging van de kantonrechter tot verdeling van de nalatenschap kunnen overgaan en overigens ook zonder die machtiging kunnen beschikken over goederen van de nalatenschap. Veroorzaakt de beneficiair erfgenaam schade en is hij hiervoor aansprakelijk, dan is deze schade ook op het eigen vermogen van de erfgenaam te verhalen. Is aansprakelijkheid een feit, dan impliceert dit nog niet dat ook het voorrecht van boedelbeschrijving verloren is gegaan.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel WPNR 2021/7317.