Tot de dood ons scheidt (JBN 2020/56)

15-12-2020 | Categorie: Literatuur

Wanneer de volgorde waarin twee of meer personen zijn overleden niet kan worden bepaald, worden die personen geacht gelijktijdig te zijn overleden en valt aan de ene persoon geen voordeel uit de nalatenschap van de andere ten deel. Deze regel wordt aangeduid als de ‘commoriëntenregel’. In dit artikel becommentarieert de auteur de uitspraak van het Hof Den Haag van 12 mei 2020. Deze zaak gaat over het echtpaar dat kort na elkaar op huwelijksreis in de Dominicaanse Republiek overleed.
Op grond van het versterferfrecht erven bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot alleen zijn naaste bloedverwanten. Dat kan ongewenst zijn. Om dat te voorkomen kunnen de (aanstaande) echtgenoten elkaar tot erfgenaam benoemen onder de ontbindende voorwaarde dat deze erfstelling niet geschiedt indien de langstlevende na een bepaalde periode na het overlijden van de eerstoverleden echtgenoot zelf niet meer in leven is. Onder gelijke, maar dan opschortende voorwaarde, kunnen de echtgenoten bijvoorbeeld tot erfgenamen benoemen hun eigen, naaste bloedverwanten. In de testamentaire praktijk zijn termijnen van dertig, zestig en negentig dagen gebruikelijk. Voor het geval dat de langstlevende na ommekomst van deze termijn overlijdt, kan een subsidiaire erfstelling worden opgenomen, bijvoorbeeld dat de naaste bloedverwanten van beide echtgenoten erven, beide families voor de helft van de nalatenschap. Het is derhalve zinvol om in een testament naast een overlevingsclausule, een subsidiaire erfstelling op te nemen.
Het vasthouden aan de wettelijke volgorde, waardoor uiteindelijk alleen de naaste bloedverwanten van de langstlevende erven, kan ook tot ongewenste situaties leiden bij ongehuwd samenwonenden. Voor de notariële praktijk is het daarom van belang om ook samenwoners zonder kinderen te wijzen op de gevolgen van het versterferfrecht indien zij uitsluitend (een samenlevingscontract met daarin) een verblijvingsbeding opstellen. Voorts kan uiteraard in een verblijvingsbeding bepaald worden dat verblijving ten gevolge van overlijden plaatsvindt onder de opschortende voorwaarde dat de langstlevende partner de eerstoverleden partner minimaal dertig (of zestig of negentig) kalenderdagen overleeft.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel JBN 2020/56.