Levenstestament en ‘opeten’ eigen huis (VFP 2019/47)

10-05-2019 | Categorie: Literatuur

Sinds 1 januari 2019 is de Wet langdurige zorg (Wlz) op enkele punten ingrijpend gewijzigd. Hierdoor kan de aanwezigheid van een levenstestament uitkomst bieden. De auteurs beginnen met een korte introductie van wat een levenstestament eigenlijk is. Een levenstestament is in de basis een algehele volmacht. De gevolmachtigde(n) krijgt daardoor de macht om vrijwel alle handelingen te verrichten die de volmachtgever ook kan verrichten. Opgenomen kan worden dat de volmacht pas in werking treedt nadat een arts verklaard heeft dat de volmachtgever niet meer capabel is om zelf zijn of haar belangen waar te nemen. Nadeel van deze bepaling is wel dat de gevolmachtigden niet onmiddellijk kunnen optreden namens de volmachtgever, terwijl dit misschien wel gewenst is. Als in de akte ook andere dan strikt financiële zaken zijn vastgelegd, wordt de volmacht echt een levenstestament.
Vervolgens gaan de auteurs in op de huidige regelgeving in de Wlz. Tot 1 januari 2019 was gedurende de eerste zes maanden na de opname in een zorginstelling de zogenoemde lage eigen bijdrage verschuldigd. Sinds die datum is deze termijn verkort: alleen tijdens de eerste vier maanden na opname wordt de eigen bijdrage verlaagd. Na die termijn geldt de hoge bijdrage. De hoge eigen bijdrage moet betaald worden uit het netto-inkomen, dus uit AOW en pensioen plus een bedrag gelijk aan een fictief rendement op (een deel van) het spaargeld, de beleggingen én de woning van de patiënt (als die nog niet verkocht is). Voor de berekening van de hoge eigen bijdrage wordt gekeken naar de aanslag inkomstenbelasting (IB) van twee jaar eerder en meer specifiek het belastbaar vermogen van de patiënt in box 3. Dit betekent dat voor de exacte berekening van de te betalen hoge eigen bijdrage gerekend wordt met het voor box 3 vrijgestelde bedrag, de schijven en het forfaitaire rendement van twee kalenderjaren eerder. Helaas voor de patiënt wordt dat rendement nog eens verhoogd voor de Wlz. Tot 1 januari 2019 was die opslag 8%-punten, maar voor het jaar 2019 is die ‘slechts’ 4%-punten. Voorts bespreken de auteurs wanneer de eigen woning van een patiënt van box 1 naar box 3 verhuist en de waarde daarvan alsdan wordt meegenomen in de berekening van de eigen bijdrage voor de zorg.
Er wordt aangegeven op welke wijze een levenstestament kan voorkomen dat het eigen huis ‘opgegeten’ moet worden vanwege de hoge eigen bijdrage die verschuldigd is na opname in een zorginstelling. Het merkwaardige van de berekening van de eigen bijdrage bij opname in een zorginstelling is, dat een plotselinge daling van het vermogen onmiddellijk leidt tot een lagere eigen bijdrage, ook bij actief handelen. Als de patiënt bij volle verstand een levenstestament heeft opgesteld, heeft hij iemand aangewezen die namens hem bijvoorbeeld schenkingen uit het vermogen van de volmachtgever kan doen. Als laatste beargumenteren de auteurs dat een levenstestament ook nut heeft als de patiënt geen hoge eigen bijdrage hoeft te betalen, maar wél sprake is van een langdurige opname. Een levenstestament voorkomt dat de gezonde partner zonder rechterlijke inmenging kan handelen. Als de patiënt in een levenstestament iemand heeft aangewezen als zijn gevolmachtigde, kan deze tevens diens medische belangen behartigen en zorgen voor een vlottere afwikkeling van de procedure tot opname in een zorginstelling.

Wanneer u een abonnement heeft op VFP via Kluwer Navigator, dan kunt u middels onderstaande link het complete artikel raadplegen: artikel VFP 2019/47.