Nieuw erfrecht in België, het overgangsrecht en de bijbehorende fiscale aanpassingen (KWEP 2019/1)

21-03-2019 | Categorie: Literatuur

Op 1 september 2018 is in België, gelijktijdig met het hervormde huwelijksvermogensrecht, een nieuw erfrecht in werking getreden. De nieuwe erfwet was reeds in het Staatsblad van 1 september 2017 gepubliceerd, maar de wijzigingen zijn met een vertraging van één jaar in werking getreden. De reden hiervoor was dat de praktijk kon wennen aan de toekomstige nieuwe regels. Tevens werd testateurs de mogelijkheid geboden om op basis van overgangsrecht de tot 1 september 2018 geldende bepalingen met betrekking tot de inbreng, inkorting of de waardering van schenkingen te behouden. In dit artikel wordt ingegaan op enkele hoofdlijnen van de wetswijzigingen.
Het nieuwe erfrecht bevat een grondige hervorming van enkele basisprincipes zoals die tot 31 augustus 2018 golden. De regels met betrekking tot het versterferfrecht zijn echter ongewijzigd gebleven. Wel is het versterferfrecht van de langstlevende echtgenoot in samenloop met enerzijds erfgenamen van de tweede en van de derde orde en anderzijds van de vierde orde gewijzigd. Daarmee is een betere aansluiting gekomen met andere levensvormen dan de klassieke gezinssituatie. De wetgever heeft bij zijn aanpassingen tevens rekening gehouden met specifieke erfrechtelijke regelingen in de buurlanden Frankrijk, Duitsland, Nederland en ook in Luxemburg. De verruiming van het vrij beschikbare deel en de wijziging van de reserve in natura naar die in waarde, lijken daar een gevolg van te zijn. De veranderingen in het erfrecht bestaan voorts uit nieuwe testamentaire mogelijkheden zoals de erfovereenkomsten. Met punctuele en globale erfovereenkomsten is de Belgische wetgever tegemoetgekomen aan de behoefte van burgers om tijdens hun leven de verdeling van hun nalatenschap door middel van een overeenkomst met hun toekomstige erfgenamen te kunnen vastleggen. Op het terrein van de schenking zijn nieuwe mogelijkheden gecreëerd zoals de generatiesprong.
In verband met en in aansluiting op de invoering van de nieuwe erfwet keurde op 27 juni 2018 het Vlaamse Parlement een decreet goed waarmee is beoogd de bepalingen van de schenk- en erfbelasting in de Vlaamse Codex Fiscaliteit beter te laten aansluiten bij het nieuwe erfrecht. Dit decreet is gelijktijdig met de wijzigingen van het erfrecht, op 1 september 2018 in werking getreden. Uitbreiding van vrijstellingen voor partners en voor verkrijgers in de rechte lijn, en een tariefsverlaging voor verkrijgers buiten de rechte lijn, moeten ervoor zorgen dat de nieuwe mogelijkheden van het aangepaste erfrecht door de burgers daadwerkelijk zullen worden benut. De Vlaamse belastingdienst heeft naar aanleiding van de erfrechtelijke en fiscale wetswijzigingen al enkele nieuwe standpunten ingenomen.

Wanneer u een abonnement heeft op KWEP via Kluwer Navigator, dan kunt u middels onderstaande link het complete artikel raadplegen: artikel KWEP 2019/1.