HR 21 maart 2025, ECLI:NL:HR:2025:436

26-03-2025 | Categorie: Jurisprudentie

Man en vrouw trouwden in 2018 zonder het maken van huwelijkse voorwaarden. Vóór het huwelijk hebben de partners over en weer recht op vergoeding wegens meerinbreng ten aanzien van de gemeenschappelijke woning i.v.m. betaling door de man van de koopsom en i.v.m. aflossing door de vrouw op de lening die is aangegaan ter financiering van een verbouwing. De vorderingen tot vergoeding vallen niet in de huwelijksgemeenschap. Vallen met die vorderingen corresponderende schulden wel in de huwelijksgemeenschap?
Uit de wetsgeschiedenis van de wettelijke beperkte gemeenschap volgt dat wanneer de echtgenoten reeds vóór hun huwelijk gezamenlijk een huis hebben verkregen en zij de financiële middelen voor die verkrijging hebben geleend, zowel het huis als de hypotheekschuld in de huwelijksgemeenschap valt. Aangenomen moet worden dat tot de schulden betreffende een vóór het huwelijk gezamenlijk verkregen huis ook in het kader van een verbouwing aangegane verplichtingen behoren, evenals schulden uit leningen die met het oog op een verbouwing zijn aangegaan. Indien de koopprijs van een vóór het huwelijk gezamenlijk verkregen goed nog niet, of niet geheel, is voldaan, zal ook deze verplichting in de huwelijksgemeenschap vallen.
Wanneer echtgenoten reeds vóór hun huwelijk gezamenlijk een goed hebben verkregen en de ene echtgenoot jegens de andere echtgenoot een vergoeding verschuldigd is geworden in verband met een tussen hen opgetreden vermogensverschuiving, zou deze schuld, indien de schuld in de huwelijksgemeenschap valt, mede voor rekening van de andere echtgenoot komen. Daarmee zou aan de strekking van de vergoedingsplicht afbreuk worden gedaan. Dit effect – ook wel als ‘halvering van meerinbreng’ aangeduid – zou zich voordoen als de vergoedingsplicht wordt gerekend tot de schulden betreffende goederen die reeds vóór de aanvang van de gemeenschap aan de echtgenoten gezamenlijk toebehoorden. De tekst van de wet dwingt niet ertoe om een vergoedingsplicht als zojuist bedoeld, te rekenen tot die categorie schulden. Anders dan de verplichting tot het voldoen van de koopsom of de verplichting uit een voor de financiering van de verkrijging aangegane hypotheeklening, ‘betreft’ de schuld immers niet het goed als zodanig. Veeleer heeft de vergoedingsplicht betrekking op de vermogensverschuiving die is opgetreden bij het voldoen aan of aflossen op zo'n schuld. Uit de totstandkomingsgeschiedenis van de Wet beperking omvang wettelijke gemeenschap van goederen blijkt niet dat de wetgever zich ervan bewust is geweest – laat staan heeft beoogd – dat in gevallen waarin tussen ongehuwde partners een vergoedingsplicht is ontstaan in verband met meerinbreng in een gezamenlijk goed, aan de strekking van die vergoedingsplicht afbreuk zou worden gedaan indien de partners vervolgens in gemeenschap van goederen huwen.
De slotsom uit het voorgaande is dat indien een goed de echtgenoten reeds vóór het huwelijk gezamenlijk toebehoorde en de ene echtgenoot eveneens reeds vóór het huwelijk een vordering op de andere heeft verkregen in verband met een vermogensverschuiving bij de verkrijging van dat goed of de aflossing van een in verband met dat goed aangegane schuld, de met die vordering corresponderende schuld niet in de huwelijksgemeenschap valt.

Meer informatie:

• Hoge Raad 21 maart 2025,  ECLI:NL:HR:2025:436
• In het model Wettelijke gemeenschap van goederen opgenomen onze Modellen Huwelijkse Voorwaarden is reeds naar aanleiding van de hofuitspraak in deze casus opgenomen dat schulden ten aanzien van een gemeenschappelijk goed die een partner op het moment van het aangaan van de wettelijke gemeenschap aan de andere partner heeft, bijvoorbeeld wegens meerinbreng in de gezamenlijke woning, uitdrukkelijk van de wettelijke beperkte gemeenschap worden uitgesloten. Hetzelfde geldt voor de tekstblokken Finale verrekening bij scheiding en Finale verrekening bij overlijden op basis van de wettelijke gemeenschap van goederen vanaf 01/01/2018.