HR 29 oktober 2021, ECLI:NL:HR:2021:1600

09-11-2021 | Categorie: Jurisprudentie

In dit geval is art. 4:192 lid 1 (oud) BW van toepassing zoals het luidde van 1 januari 2003 tot 1 september 2016. Zuivere aanvaarding is, ook als deze wordt afgeleid uit gedragingen, een rechtshandeling en vereist dus een op dat rechtsgevolg gerichte wil. Het antwoord op de vraag of uit de gedragingen van een erfgenaam de bedoeling kan worden afgeleid de nalatenschap te aanvaarden, hangt af van de omstandigheden van het geval. In de parlementaire geschiedenis is onder meer opgemerkt dat van zuivere aanvaarding geen sprake is indien de erfgenaam daden van beheer verricht. Van zuivere aanvaarding is wél sprake indien de erfgenaam over de goederen van de nalatenschap als heer en meester beschikt of wanneer hij duidelijk aan de schuldeisers van de nalatenschap doet blijken dat hij de schulden van de nalatenschap geheel voor zijn rekening neemt.
Uit gedragingen van een erfgenaam mag niet te snel worden afgeleid dat deze de bedoeling heeft de nalatenschap zuiver te aanvaarden. Dat volgt niet alleen uit de tekst van art. 4:192 lid 1 (oud) BW (‘ondubbelzinnig en zonder voorbehoud’) en de parlementaire geschiedenis, maar houdt ook verband met de potentieel verstrekkende gevolgen van zuivere aanvaarding voor de desbetreffende erfgenaam en de omstandigheid dat erfgenamen die belast zijn met het regelen van de praktische gevolgen van het overlijden van een naaste op die verstrekkende gevolgen niet steeds bedacht zullen zijn. Terughoudende toepassing strookt voorts met het motief dat ten grondslag ligt aan de wijziging van deze bepaling per 1 september 2016. In het licht van het bovenstaande geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting het oordeel van het hof dat:

• de erfgenaam door in opdracht van erflaatster ten laste van de nalatenschap € 31,15 te besteden aan gebak voor het personeel van het verzorgingstehuis en € 150,00 aan cadeaubonnen voor de alfahulp, zich niet ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam heeft gedragen; en
• het leeghalen van de woning van de erflaatster en het aanbieden van de inboedel zonder reële economische waarde aan een kringloopwinkel niet kan worden gezien als een daad van zuivere aanvaarding.

Omdat de boedelschuldeiser verklaringen van de familieleden had overgelegd, dat de erfgenaam een televisie en sieraden van erflaatster aan familieleden heeft aangeboden, is het oordeel van het hof dat deze stelling onvoldoende is onderbouwd omdat in de ontwerp-rekening en verantwoording die de boedelnotaris in 2015 had opgesteld geen melding wordt gemaakt van een televisie of sieraden, onbegrijpelijk. De zaak wordt daarom verwezen naar een ander hof om uit te zoeken of de erfgenaam zuiver heeft aanvaard.

Meer informatie:

• HR 29 oktober 2021, ECLI:NL:HR:2021:1600