Hof Arnhem-Leeuwarden 3 augustus 2021, ECLI:NL:GHARL:2021:7406

12-08-2021 | Categorie: Jurisprudentie

De man en zijn overleden partner hebben in 1996  bij notariële akte uitdrukkelijk bepaald dat de langstlevende van hen aan de erfgenamen van de ander in geval van hertrouwen in algehele gemeenschap van goederen zakelijke zekerheid moet geven voor de betaling van de vordering wegens overbedeling. De kinderen vinden dat deze bepaling zo moeten worden uitgelegd dat daarmee ook is bedoeld het geval van het aangaan van een geregistreerd partnerschap. Uitleg geschiedt in dit geval aan de hand van de Haviltexmaatstaf. In dit verband zijn allereerst vooral van belang de bewoordingen van de bepaling, de omstandigheden waaronder deze is gemaakt en de wederzijds kenbare bedoelingen van partijen. Ook speelt een rol wat de notaris in het kader van zijn voorlichting aan partijen heeft medegedeeld over de inhoud en strekking van deze bepaling en de betekenis die veel voorkomende bepalingen wegens notarieel gebruik normaal gesproken hebben.
De letterlijke bewoordingen van de bepaling ondersteunen de uitleg van de kinderen niet. Daarin is slechts sprake van hertrouwen in algehele gemeenschap van goederen. Het aangaan van een geregistreerd partnerschap is niet genoemd. De reden daarvan ligt voor de hand. In 1996 was het nog niet mogelijk een geregistreerd partnerschap aan te gaan. Die mogelijkheid is pas op 1 januari 1998 ingevoerd.
De bedoeling van het verblijvingsbeding is kennelijk de kinderen als schuldeisers te beschermen tegen mogelijk nadelige gevolgen van het ontstaan van een gemeenschap van goederen. De langstlevende moet dan zakelijke zekerheid moet geven. De notaris heeft beoogd met de overeenkomst en de testamenten een constructie in het leven te roepen die lijkt op die van langstlevende testamenten. Ook in zo’n geval was het in 1996 in de notariële praktijk niet ongebruikelijk in het langstlevende testament op te nemen dat de vordering wel opeisbaar is als de langstlevende hertrouwt zonder het maken van huwelijkse voorwaarden. Sinds de wet de mogelijkheid van het aangaan van een geregistreerd partnerschap kent is als opeisbaarheidsgrond ook het aangaan van een geregistreerd partnerschap zonder het maken van partnerschapsvoorwaarden in de notariële praktijk niet ongebruikelijk.
Het hof oordeelt dat uitleg van het verblijvingsbeding dat de man en zijn overleden partner destijds hebben gemaakt behelst dat de man ook als hij zonder voorwaarden een geregistreerd partnerschap aangaat zakelijke zekerheid moet geven voor de vordering wegens overbedeling van de kinderen op hem. Dat is niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. Het hof bekrachtigt de beslissing van de rechtbank.

Meer informatie:

• Hof Arnhem-Leeuwarden 3 augustus 2021, ECLI:NL:GHARL:2021:7406