HR 10 januari 2020, ECLI:NL:HR:2020:1

03-04-2020 | Categorie: Jurisprudentie

Belanghebbende heeft bij notariële akte een schenking van € 100.000 ontvangen van een oudtante. De belastingdienst heeft, na aftrek van de vrijstelling voor derden, een aanslag schenkbelasting opgelegd ten bedrage van ruim € 29.000. Vervolgens is de schenking bij notariële akte van rectificatie op grond van dwaling omgezet in een geldlening. Volgens belanghebbende betekent dit dat de schenkingsaanslag moet worden vernietigd. Belanghebbende dacht dat zijn adviseur destijds had gezegd dat slechts € 12.000 belasting was verschuldigd.
In tegenstelling tot de rechtbank heeft het hof het beroep op dwaling verworpen. Het hof toetst aan de hand van de feiten en omstandigheden of er sprake is van een reële grond voor vernietiging van de aanslag krachtens dwaling, omdat de inspecteur zich verzet tegen het bestaan van een vernietigingsgrond. Het hof acht het aannemelijk dat eenmaal bekend met de fiscale gevolgen van de schenking, zowel belanghebbende als zijn oudtante deze niet gewild heeft. Om deze wederzijdse dwaling met succes te kunnen tegenwerpen aan de belastingdienst is van belang of de contractspartijen ten tijde van de schenking in vermoedelijke zekerheid verkeerden dat zij een juiste voorstelling hadden van het tarief van de schenkbelasting. Belanghebbende heeft dit volgens het hof niet aannemelijk gemaakt.
Thans heeft de Hoge Raad de uitspraak van het hof vernietigd. Indien door vernietiging van een schenkingsovereenkomst wegens dwaling een ongedaanmakingsverplichting ontstaat, kan de uitoefening van het daarmee corresponderende terugvorderingsrecht reden zijn om met toepassing van art. 53 lid 1 SW de aanslag in de schenkbelasting te verminderen. Die vernietiging heeft evenwel niet tot gevolg dat de schenking, het belastbare feit naar aanleiding waarvan de aanslag is opgelegd, teniet is gedaan. Vernietiging van een schenking kan daarom geen reden zijn die aanslag te vernietigen. Vermindering wordt volgens art. 53 lid 5 SW verleend op een verzoek dat geschiedt door het doen van aangifte en waarop de inspecteur bij voor bezwaar vatbare beschikking beslist. Dat verzoek moet ingevolge art. 53 lid 6 SW worden ingediend binnen 8 maanden nadat de oorzaak tot vermindering is ontstaan. Geen rechtsregel verzet zich ertegen dat een belastingplichtige om art. 53 lid 1 SW verzoekt in het bezwaar of (hoger) beroep tegen de aanslag schenkbelasting.
Vernietiging van een schenkingsovereenkomst wegens wederzijdse dwaling leidt tot vermindering van de aanslag in de schenkbelasting op grond van art. 53 lid 1 SW, tenzij de bij de schenkingsovereenkomst en het beroep op vernietiging betrokken partijen het beroep op vernietiging slechts hebben voorgewend.

Meer informatie:

• HR 10 januari 2020, ECLI:NL:HR:2020:1